Ngàn viên đá nhỏ

"Giá vàng thế giới tăng vọt, chứng khoán Mỹ lập đỉnh. Số liệu lạm phát tháng 3 tại Mỹ đã kéo cả thị trường vàng và chứng khoán lên cao trong phiên hôm qua. Chốt phiên giao dịch 13/4, giá vàng thế giới giao ngay tăng 13 USD lên 1.745 USD một ounce. Trong phiên, giá có thời điểm lên sát 1.750 USD. Nguyên nhân là lạm phát Mỹ tăng tốc, gây sức ép lên đồng đôla và củng cố vai trò phòng trừ lạm phát của kim loại quý." - VnExpress 14/4/2021

Trong kho tàng truyện văn học Rabbinic có câu chuyện ông vua nọ vì một lần giận dữ với chàng hoàng tử mà thề thốt là ông sẽ ban lệnh xử phạt chàng bằng việc ném một tảng đá lớn. Qua ngày hôm sau khi ông đã bình tĩnh trở lại, ông vô cùng hối tiếc sắc lệnh đã ban. Nhưng ông không thể rút lại lời thề của bản thân. May thay ông có một chú Mèo Mập thông thái đã xuất hiện hiến kế cho ông như sau: ông có thể thi hành sắc lệnh như đã thề thốt, nhưng trước khi ném đá vào hoàng tử thì hãy đập nát tảng đá ra thành nhiều tảng đá nhỏ. Vậy là hình phạt vẫn được thực hiện nhưng hoàng tử không chết. Chú Mèo Mập thông thái từ đó được vua tin dùng và có cá ăn mỗi ngày.

Vàng, chứng khoán, bất động sản, lưu lượng giao thông, hay cả khẩu trang... có một điểm chung là hàng ngàn viên đá nhỏ không tạo nên đột biến dù tổng trọng lượng của những viên đá này tương đương một tảng đá lớn. Chính phủ bơm 10,000 tỉ/năm vào nền kinh tế đều đặn trong 10 năm khác với bơm 100,000 tỉ vào 1 năm 2020 duy nhất và không bơm trong những năm còn lại. Ví dụ nguồn cầu mua bất động sản vượt nguồn cung 1% có thể dẫn đến giá bất động sản tăng 2%, nhưng vượt nguồn cung 10% có thể dẫn đến giá bất động sản tăng gấp đôi. Và ngược lại. Hoặc lưu lượng giao thông vượt 10% so với ngưỡng gây ùn tắc có thể dẫn đến thời gian di chuyển hành trình tăng gấp 3-4 lần so với bình thường.

Biểu đồ ảnh hưởng của đa số các hiện tượng không phải đường thẳng tuyến tính mà là biểu đồ cong. Biểu đồ tự nhiên này cũng giải thích vì sao bất bình đẳng thu nhập, tài sản càng lúc càng nhiều. Hoặc như số lượng doanh nghiệp càng lúc sẽ càng ít lại với lợi nhuận mỗi doanh nghiệp càng lúc càng nhiều.

Vì vậy mà cơ hội bộc phát hôm nay bạn thấy được có thể tiềm ẩn rủi ro bộc phát cũng không kém trong tương lai. Bạn đã suy tính?